Pulezidenti wa Zambia

Pulezidenti wa Zambia ndi mtsogoleri wa boma komanso mtsogoleri wa boma la Zambia.

Purezidenti wa Zambia ndi mtsogoleri wa boma komanso mkulu wa boma la Zambia mtsogoleri wa asilikali a Zambiya. Purezidenti makamaka ali ndi udindo wolamula malamulo a phwando limene perezidenti ali nawo. Purezidenti amatsogolere ndondomeko ya dziko la Zambia. Purezidenti amasankhidwa mwachindunji ndi anthu kudzera mu chisankho cha pulezidenti kwa zaka zisanu, ndipo ali mmodzi mwa anthu awiri okha omwe amasankhidwa kukhala a dziko, wina kukhala Vice Purezidenti wa Zambia. Atsogoleri awiri okha ndiwo adakhala purezidenti chifukwa cha imfa ya pulezidenti. Edgar Lungu wodalirika anasankhidwa Lamlungu, pa 25 January, 2016. Posankha chisankho cha pulezidenti chidzachitika mu 2021.

Mphamvu ndi ntchito Sinthani

1. Pulezidenti amachita izi ndi mphamvu zotsatirazi:

  • Zikwangwani zolemba ziyenera kuperekedwa ndi mu nyumba yamalamulo.
  • Onetsani misonkhano ndi Cabinet
  • Fotokozani mikangano ya chikhalidwe pakati pa maphwando omwe akuyimira Pulezidenti kapena pakati pa zigawo za boma pamtundu uliwonse wa boma ku Khoti Lalikulu la Malamulo.
  • Chitani ulemu.
  • Kusankha, kuvomeleza, kulandira ndi kuzindikira amithenga, oimira nthumwi ndi akuluakulu ena.
  • Sankhani makomiti a mafunso.
  • Kambiranani ndi kulemba mgwirizano wa mayiko

2. Purezidenti adzafunsana ndi Purezidenti Wachiwiri.

  • Kupititsa patsogolo ndi kutsata ndondomeko za boma lonse.
  • Nkhani zonse zokhudzana ndi kayendetsedwe ka nduna za boma komanso ntchito za bizinesi ya Cabinet.
  • Purezidenti akutchulidwa kuti "Mbuye Wanu" kapena "Mayi / Purezidenti" ndipo amatchedwa "Wolemekezeka (dzina)".

Malo okhala Sinthani

Nyumba ya State House ku Lusaka ndi malo okhalamo pulezidenti.

Chitetezo Sinthani

Gulu lapadera la apolisi ochokera ku Polisi ya Zambia akuimbidwa mlandu woteteza purezidenti komanso banja loyamba. Monga gawo la chitetezo chawo, azidindo, amayi oyambirira, ana awo ndi mamembala ena apamtima, ndi anthu ena otchuka.

Atsogoleri a Zambia (1964- apano) Sinthani

Mfungulo

Zipani zandale
  •  United National Independence Party (UNIP)
  •  Ulendo wa Democracy-Party Democracy (MMD)
  •  Patriotic Front (PF)
Zizindikiro
  • § Osankhidwa popanda wopikisana naye
  • Adamwalira muofesi
Ayi. Chithunzi Dzina

(Kubadwa-Imfa)

Osankhidwa Nthawi yokhala paudindo Chipani cha Ndale
Adatenga ofesi Ofesi yakumanzere Nthawi muofesi
1 Kenneth Kaunda(1924-2021) 1968

1973 1978 1983 1988

24 Okutobala 1964 2 Novembara 1991 Zaka 27,

Masiku 9

UNIP
2 Frederick Chiluba(1943–2011) 1991

1996

2 Novembara 1991 2 Januware 2002 Zaka 10,

Masiku 60

MMD
3 Levy Mwanawasa(1948-22008) 2001

2006

2 Januware 2002 19 Ogasiti 2008 Zaka 6,

Masiku 230

MMD
4 Rupiah Banda(1937-) 2008 19 Ogasiti 2008 23 Seputembara 2011 Zaka zitatu,

Masiku 34

MMD
5 Michael Sata(1937- 2014 ) 2011 23 Seputembara 2011 28 Okutobala 2014 Zaka zitatu,

Masiku 35

PF
6 Guy Scott(1944-) - 28 Okutobala 2014 25 Januware 2015 Masiku 89 PF
7 Edgar Lungu(1956-) 2015

2016

25 Januware 2015 Ogwira ntchito Zaka zitatu,

Masiku 338

PF
8 Hakainde Hichilema(1962-) 2021 2021 Ogwira ntchito Zaka zitatu,

Masiku 338

PF

Mawu amtsinde Sinthani

Atsogoleri oyambirira a moyo Sinthani

Pali awiri omwe anali a Pulezidenti wa Zambiya omwe kale anali pulezidenti wadziko:


Onaninso Sinthani

Zogwirizana zakunja Sinthani