Alexei Anatolievich Navalny (wobadwa pa 4 June 1976) ndi mtsogoleri wotsutsa ku Russia, loya, komanso wotsutsana ndi ziphuphu.[1] Adatchuka padziko lonse lapansi pakupanga ziwonetsero zotsutsana ndi boma ndikukhalapo paudindo kuti alimbikitse zosintha zakatangale ku Russia, komanso motsutsana ndi Purezidenti Vladimir Putin ndi boma lake.[2] Navalny amadziwika kuti ndi "bambo Vladimir Putin woopa kwambiri" wolemba Wall Street Journal.[3] Putin amapewa kutchula dzina la Navalny. Navalny anali membala wa Council of Opposition Coordination Council. Ndiye mtsogoleri wa Russia ya chipani cha Tsogolo komanso woyambitsa Anti-Corruption Foundation (FBK).[4]

Alexey Navalny

Navalny ili ndi olembetsa opitilira 6 miliyoni a YouTube komanso otsatira oposa mamiliyoni awiri a Twitter. Kudzera munjira izi, amafalitsa nkhani zakatangale ku Russia, amakonza ziwonetsero zandale ndikulimbikitsa kampeni zake. Poyankhulana ndi wailesi mu 2011, adalongosola chipani cholamula ku Russia, United Russia, ngati "chipani cha akuba komanso akuba", chomwe chidakhala mbiri yotchuka. Navalny ndi FBK afalitsa kafukufuku wofotokoza zachinyengo zomwe akuluakulu aku Russia akuchita. Mu Marichi 2017, Navalny ndi FBK adatulutsa zolembedwa kuti Iye Si Dimon Kwa Inu, akuimba mlandu a Dmitry Medvedev, Prime Minister panthawiyo komanso Purezidenti wakale wa Russia, za ziphuphu, zomwe zidapangitsa ziwonetsero zazikulu mdziko lonselo.

Mu Julayi 2013, Navalny adalandila chilango chokhazikitsidwa chifukwa chabodza. Ngakhale izi, adaloledwa kuyimira meya pachisankho cha meya ku Moscow ku 2013 ndipo adalowa wachiwiri, ndi 27% ya mavoti, zomwe zidakwaniritsa zomwe amayembekeza koma kutaya meya waposachedwa a Sergey Sobyanin, wosankhidwa ndi a Putin. Mu Disembala 2014, Navalny adalandiranso chigamulo china choyimitsidwa chifukwa chokuba ndalama. Milandu yonse iwiriyi imadziwika kuti ndi yandale ndipo ikufuna kumulepheretsa kuchita nawo zisankho mtsogolo.[5][6] Khoti Loona za Ufulu wa Anthu ku Europe (ECHR) pambuyo pake lidagamula kuti milanduyi idaphwanya ufulu wa a Navalny kuweruza mwachilungamo, koma sanasinthidwe. Mu Disembala 2016, Navalny adakhazikitsa kampeni yake yampando wachisankho cha 2018 koma adaletsedwa ndi Central Electoral Commission (CEC) yaku Russia atalembetsa chifukwa choweruza milandu ndipo Khothi Lalikulu ku Russia lidakana apiloyo. Mu 2017, CEC idati sangayenerere kudzapikisana nawo mpaka 2028. Mu 2018, adayambitsa Smart Voting, njira yovotera yolimbikitsa kuphatikiza mavoti a omwe akutsutsana ndi United Russia, kuti awachotsere mipando pachisankho.[7][8][9]

Mu Ogasiti 2020, Navalny adagonekedwa mchipatala atadwala chiphe ndi wothandizila mitsempha wa Novichok. Adasamutsidwa kuchipatala ku Berlin ndipo adamasulidwa patatha mwezi umodzi. Navalny adadzudzula Putin kuti ndi amene amamuyambitsa poyizoni, komanso ofufuza omwe adafufuza ku Federal Security Service (FSB). EU, UK ndi US adayankha pokhazikitsa zilango kwa akuluakulu aku Russia. Pa 17 Januware 2021, adabwerera ku Russia ndipo adamangidwa chifukwa chophwanya milandu yolekerera (yomwe idaperekedwa chifukwa choweruzidwa ndi 2014) chifukwa adalephera kukaonekera ku Federal Prison Service (FSIN) ku Russia kawiri pamwezi akadwala. Kutsatira kumangidwa kwake ndi kutulutsidwa kwa chikalata chachifumu cha Putin chomwe chidadzudzula Putin pachinyengo, ziwonetsero zazikulu zidachitika mdziko lonselo. Pa 2 february, chigamulo chake chomwe chidayimitsidwa chidasinthidwa ndikumangidwa, kutanthauza kuti akakhala zaka zopitilira ziwiri ndi theka kundende yokonzanso anthu ku Vladimir Oblast. Chigamulo cha ECHR chinanena kuti amasulidwe. Ali m'ndende, Navalny komanso magulu omenyera ufulu wa anthu aneneza akuluakulu aku Russia kuti amamuzunza.[10][11] Amadziwika ndi Amnesty International ngati mkaidi wa chikumbumtima. Mu Okutobala 2021, adapatsidwa Mphoto ya Sakharov pantchito yake yokhudza ufulu wa anthu.[12]

Umboni Sinthani

  1. * Roth, Andrew (24 March 2021). "Alexei Navalny says health has sharply deteriorated in jail". The Guardian. ISSN 0261-3077. Retrieved 25 March 2021.
  2. * "Путин объяснил, почему не называет Навального по имени" [Putin explained why he does not call Navalny by name]. RTVI (in Russian). 7 August 2017. Retrieved 28 March 2021.
  3. Kaminski, Matthew (3 March 2012). "The Man Vladimir Putin Fears Most". Opinion. The Wall Street Journal. Retrieved 31 July 2012.
  4. Englund, Will (6 December 2011). "Russian blogger Alexei Navalny in spotlight after arrest". The Washington Post. Archived from the original on 28 November 2017.
  5. "Russia". Freedom House. 29 January 2019. Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 16 November 2019. His most potent rival, Aleksey Navalny, had been disqualified before the campaign began because of his prior criminal conviction, seen as politically motivated. The presidential election was described by the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) has having "a lack of genuine competition".
  6. MacFarquhar, Neil; Nechepurenko, Ivan (8 February 2017). "Aleksei Navalny, Viable Putin Rival, Is Barred From a Presidential Run". The New York Times. Archived from the original on 13 June 2017. Retrieved 12 June 2017.
  7. Mary Ilyushina. "Russia's regional elections pose serious test for pro-Kremlin party". CNN. Retrieved 28 September 2020.
  8. "With 'Smart Voting,' Russian Opposition Takes Aim At Putin's Party". RadioFreeEurope/RadioLiberty (in English). Retrieved 28 September 2020.
  9. "Навальный запустил проект "Умное голосование". Он должен объединить оппозицию, чтобы победить "Единую Россию" в регионах". Новая газета. Archived from the original on 2021-09-08. Retrieved 2021-10-21.
  10. "Amnesty International says Russia may be slowly killing Navalny". Reuters. 7 April 2021.
  11. "Navalny in 'Strong' Pain, Team Fears for His Life: Lawyer". The Moscow Times. 25 March 2021.
  12. "'Release' Alexei Navalny, European Court of Human Rights tells Russia". Deutsche Welle (in English). 17 February 2021. Retrieved 17 February 2021.